Muzyka jest silnie związana z funkcjonowaniem emocjonalnym i psychicznym każdego człowieka. Już od setek lat jest wykorzystywana w leczeniu rozmaitych schorzeń i dolegliwości zdrowotnych. Jeśli chcesz się dowiedzieć, jakie są założenia, zastosowanie i skuteczność muzykoterapii – przeczytaj poniższe rady!
Jak działa muzykoterapia?
Muzykoterapia opiera się na mechanizmie docierania bodźców dźwiękowych do zmysłu słuchu, które poprzez doznania kinestetyczne wpływają na cały ludzki organizm. Muzyka wywiera widoczny wpływ na sieci neuronowe w mózgu, co zwiększa jego plastyczność między poszczególnymi rejonami. Wciąż prowadzonych jest wiele badań naukowych, które potwierdzają skuteczność terapii dźwiękami – zarówno w formie działań wspomagających leczenie, jak i samodzielnych.
Jakie rodzaje muzykoterapii można wyróżnić?
- Komórkowa muzykoterapia – przeprowadza się ją przy zastosowaniu optymalnie dopasowanej fali dźwiękowej, generowanej przez kamerton.
- Receptywna muzykoterapia – opiera się na słuchaniu muzyki przez pacjenta. Służy w szczególności terapii skoncentrowanej na emocjach.
- Aktywna muzykoterapia – angażuje pacjenta w śpiew, grę na instrumentach lub taniec.
Muzykoterapia dla dzieci – kiedy się na nią zdecydować
Muzykoterapia może być stosowana już w trosce o prawidłowy rozwój dziecka w łonie matki. Narząd słuchu rozwija się od szesnastego tygodnia życia! Wówczas prezentowanie muzyki sprzyja relaksowi. Spokój mamy i dziecka to podstawa prawidłowego przebiegu całej ciąży!
Muzykoterapia jest wskazana u dzieci, zmagającymi się z zaburzeniami rozwoju, problemami z mową, trudnościami w nawiązywaniu kontaktów międzyludzkich, a także chorujących na wszelkie schorzenia o podłożu neurologicznym. Warto jednak mieć na uwadze to, że może stanowić po prostu urozmaicenie codziennej rutyny i wspierać prawidłowy rozwój pociechy.
A jak wyglądają zajęcia z muzykoterapii dla starszych dzieci? Podczas słuchania piosenek dzieci rysują to, co kojarzy im się z dźwiękami. Pobudza to wyobraźnię i kreatywność. Ważnym elementem jest też improwizacja. Zadaniem dziecka jest zabawa ruchem lub śpiewanie i reagowanie na to, co słyszy. W takich zadaniach nie ma miejsca na powtórki, a terapia wspomaga spontaniczność i uczy ekspresyjnego wyrażania emocji i wewnętrznych odczuć.
Z czasem wprowadza się też naukę i prezentowanie utworów. Gra na instrumentach i śpiewanie przynosi wiele korzyści zarówno wówczas, gdy dziecko wykonuje to samodzielnie, jak i w grupie rówieśników. Usprawnia to komunikację, sensorykę, motorykę, a także poprawia koncentrację. Zajęcia z muzykoterapii prowadzone są obecnie w wielu szkołach, domach kultury i ośrodkach terapii zajęciowej w praktycznie każdym większym mieście, takim jak Piotrków Trybunalski.
Seniorzy i muzykoterapia
Muzykoterapia to ciekawa forma rehabilitacji fizyczno-psychicznej dla seniorów. Starsze osoby mogą dzięki niej wiele zyskać. Zajęcia z muzyką umożliwiają im nawiązywanie relacji interpersonalnych, łagodzą odczuwane napięcie i stany lękowe, a także stymulują pamięć i koncentrację. Taka forma terapii często poprawia komfort życia osobom cierpiącym na choroby neurodegeneracyjne. Mowa tu m.in. o demencji, chorobie parkinsona, a także stanach poudarowych. Muzyka działa uspokajająco, a reakcje organizmu na odbierane dźwięki mogą łagodzić ból.
Warto pamiętać o tym, że aby senior mógł czerpać maksymalne korzyści z muzykoterapii, powinien dbać całościowo o stan swojego zdrowia. Ważna jest w szczególności dieta. Starsze osoby powinny jeść dobrze zbilansowane posiłki, a przy okazji regularnie się ruszać. Korzyści można zmaksymalizować również dzięki dbaniu o sen. Warto zastanowić się, jaki materac będzie najwygodniejszy, a także jaką kołdrę wybrać na zimę. Niezakłócony wypoczynek jest niezwykle ważny dla samopoczucia – zarówno fizycznego, jak i psychicznego. W dużej mierze determinuje skuteczność muzykoterapii w kontekście rehabilitacji schorzeń neurologicznych.
Muzykoterapia – efekty
Muzykoterapię wykorzystuje się w wielu różnych dziedzinach. Cenią ją lekarze specjaliści z zakresu psychiatrii, neurologii czy kardiologii. Znajduje też zastosowanie w profilaktyce zdrowia psychicznego. Właściwie dobrana muzyka pomaga w leczeniu depresji, schizofrenii, niepełnosprawności intelektualnej, zaburzeń napięcia mięśniowego, zaburzeń pracy mózgu, a także zaburzeń ze spektrum autyzmu.
A jakie są najważniejsze cele związane z prowadzeniem muzykoterapii?
- Regulacja pracy układu krwionośnego.
- Poprawa koncentracji i pamięci, a także ogólnego funkcjonowania poznawczego.
- Rozładowanie napięcia, obniżenie poziomu stresu oraz poprawa nastroju.
- Pozytywny wpływ na jakość snu i wypoczynku.
Muzykoterapia zmniejsza uciążliwość dolegliwości związanych zarówno z funkcjonowaniem na płaszczyźnie psychologicznej jak i fizycznej. Może być też elementem higieny psychicznej i dbania o minimalizowanie poziomu stresu w codziennym życiu. Warto jednak pamiętać o tym, że jest to forma terapii wspomagającej i nie jest w stanie zastąpić leczenia farmakologicznego, przepisanego przez lekarza specjalistę osobie chorującej przewlekle.
